Uzman Klinik Psikolog Kevser Baysal
• 30 Mart 2023 - 5 dk • 5 dakikada okunabilir
Kişilik yapılarından biri olan borderline kişilik yapısı 0-2.5 yaşta oluşmaya başlayıp 3-4 yaşlarında oturur. Borderline kişilik yapısının neden kaynaklandığına yönelik farklı faktörler vardır. Bu faktörlerden biri genetik faktörlerdir. Bu kişilik yapısına sahip kişilerin beyin yapılarında bazı farklılıklar görülmüştür. Kişilerin beyin yapılarındaki bu farklılıklar tek başına borderline kişilik bozukluğunun varlığına işaret etmez. Borderline kişilik yapısının oluşumunda çevresel faktörlerin de etkili olduğu düşünülmektedir. Borderline çocuğun babası genelde evden uzaktadır, anne-çocuk ilişkisine karışmaz. Anne- çocuk ilişkisinde bağlanma- ayrılma-bireyselleşme aşamalarından geçmesi gereken çocuk, ayrılma aşamasında çıkan zorluklar nedeniyle borderline olabilir. Ayrılma aşamasındaki zorluklar sadece anne-baba yüzünden de olmayabilir. Dış etkenler, kadersel durumlar, çocuğun hastalanması da çocuğu gelişimsel olarak etkileyebilir. İhmal edilmiş ya da hiç engellenmemiş, çocukken ani kayıplar yaşamış, annenin dengesiz davrandığı çocuklarda borderline kişilik yapısı görülebilir.
Borderline kişilik yapısına sahip olan kişi çok sık duygu ve düşünce değişikliklerine sahiptir. Bu duygu ve düşünce değişimleri onlar için önemli bir nedene bağlıdır. Diğer insanlar için çok önemsiz gibi gözüken şeyler, borderline kişilik yapısına sahip bireyler için çok önemli olarak algılanabilir. Bu algı elbet de duygu ve düşüncelerine yansır. Bir gün önce çok sevdiği birinden ertesi gün nefret edebilir. Hatta bu süre bazen birkaç dakikaya bile düşebilir. Ani duygu ve düşünce değişimleri insanlarla ilişkilerini istikrarsız bir hale getirir. Bu durum sadece sosyal ilişkileriyle kalmaz. Kişinin benlik algısı da çok sık değişir. Hayattaki konumunu bir türlü bulamaz. Çok sevdiği bir işinden, işyerindeki ufak bir tartışma sebebiyle nefret edebilir. Bu kişilerin çocuklarında bireyselleşme aşamasında yaşadığı sorunlar yetişkinlik dönemlerine yansır. Borderline kişilik yapısına sahip bireyler özerk değildir ve çoğunlukla partnerlerinden bakım isterler. Kariyer seçimlerini çoğunlukla etrafındaki insanların beklentisine göre yaparlar. Bu durum da kendini gerçekleştirmemiş kişi için bir öfke oluşturur. Bunların yanında şüphecilik, öfke patlamaları, dürtüsellik, güven sorunu, boşlukta hissetme vb. durumlar borderline kişilik yapısına işaret edebilir.
Not: Bu içerik yalnızca bilgi vermek amacıyla hazırlanmıştır ve terapi sürecinin yerini kesinlikle tutmaz. Psikolojik durumunuzu yönetme süreciniz yorucu ve zor geçiyor ise lütfen profesyonel yardım almayı hedefleyin.
Yazar: Rozelin Sungur, Stajyer Psikolog
Düzenleyen: Kevser Baysal, Uzman Klinik Psikolog